Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Lakin hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçekleeğlenceli bir düzen değildir. Hukuk, cemiyet içre insanoğluın sahiden nasıl davrandıklarını değil, nasıl davranmaları gerektiğini gösterir. Hukuk, kendisine uyulmak ve uygulanmak ciğerin vardır. Doğruluk kıymeti zımnında, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene salmak, maşerî hayatın gerçekleşmesini kurmak icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin zıtsına akseptans edilmesi ve uyulması müstelzim, mutlak tamam kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabilinden, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle cemiyet içre insanoğluın şekil ve davranışlarının ahbaplık kurallarına uymaması, her hengâm mümkündür. “İşte ahbaplık, ölümlü davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir mekanizma, bir bütündür.” İnsan-ölümlü, ölümlü-tabiat ilişkilerinin insanlığın eş çıkarı ve huzuru ciğerin evrensel ilkelerle güvence altına kırmızıınmasıdır. Hukuk, adamlık seviyesi ciğerin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birkötü düşünce ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, cemiyet sözleşmesi, tabiat ve insanoğlu olarak tamlayan inançlerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun umumi menfaatini yahut fertlerin ve toplumun eş iyiliğini kurmak maksadıyla konulmuş olan ve hep gücüyle desteklenen kaide, hak ve kanunların bütünüdür. Daha yaygın bir teşhismıyla ahbaplık, adalete yönelmiş maşerî evetşfakat düzenidir. Hukuk Lafız Demeı Hukuk kelimesi Arabi “hak” kökünden gelir ve hak kelimesinin çoğkoca olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “hak” kelimesinin çoğkoca “beddua’kak”tır. Türk Zeban Kurumu’na nazaran ahbaplık kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” mealı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk mealında da kullanılır. Yol Demeı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu ciğerin hala doyurucu bir teşhism bünyelamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun teşhismını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok akseptans edilen teşhismı ise: “Mukannen bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması ülke zoruna (müeyyide) ilişkilanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak ahbaplık, kendi içre temel olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun zevat arası ilişkileri laf vadi kısmına Özel Hukuk, zevat ile ülke yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku hep hukukunun mirlıca madun dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku özge toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik ülke tarafından güvenceye kırmızıınmış ve cebri yaptırımlara iye olmasıdır. Hukuk kuralları ölümlü davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun mesabe yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği yardımıyla model nitelikteki umum durumlarda uygulanması esenlanır. Yaptırım (Müeyyide) Hukuk vadiında yaptırım hep gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek ciğerin kullanılır. Hukuk düzenini esenlamayı ve korumayı fakatçlayan yaptırımlar gene ahbaplık düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları engellemek ciğerin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, mahpus ve para cezaları; esas hukukunda siyasetten men, fırka metres; vergi hukukunda vergi ve gizliceçılık cezaları kabilinden değiştirilmiş ahbaplık dallarında değiştirilmiş yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile ilişkin çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; bilinçi bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik değil ortaya konduğu dönemin sorunlarını çözmek yahut siyasi inançleri ahbaplık biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali hak olan ahbaplık, umumi olarak şu şekilde teşhismlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş maşerî bir evetşfakat düzenidir.” Bu teşhismdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulama yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşerî hayatı düzenleyip insanoğluın pasış ve asayiş içre bir arada evetşamalarını esenlamaktır. 2. Kullanışlı Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Içinlanması) Hukukun uygulama amacını, maşerî gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile cemiyet içre yaşayan insanoğluın, birbirleri ile yapmak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanın bünyesından kaynaklanan gereksinimlerinı zıtlamaya çkırmızıışır. Hukuk bu fonksiyonu ile doğum, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek ahbaplık düzeni hayatın temel gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanın natürel bünyesına ve bundan gelecek mevrut ihtiyaçlarına yaraşır yürütmek zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, ekonomik gerçeklere de bağlıdır; ekonomik yoksulluklara uymalı ve onları zıtlamalıdır. 3. Doğruluk Hukuk bu fonksiyonu ile belli başlı bir kodifikasyon altına aldığı içtimai gereksinimlerı, özü salt bir muadelet düşüncesi olan hak ölçüsüne vurarak sadık kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En gücük teşhismıyla hak, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) yürütmek üzere iki değiştirilmiş anlamda kullanılır. Doğruluk haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet mealında ferdî bir özelliği deyimler. Insan her hengâm haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni döndürmek uğrunda ruzuşeb ve değişmez bir çaba gösterir. İşte bu şekil ve çabayı gösteren hak, özne (süje) ile ilişkin oluşundan ötürü öznel (sübjektif) hak olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir hak fehvaı vardır. Nesnel hak, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği münasebet biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte ahbaplık vadiında hukuki mesabe olarak kavil konusu olan hak de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü ahbaplık, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Cemiyet ciğerindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini ciğereren kurallar umumü olarak ahbaplık, bu değerlendirmelerde hak ölçüsünü kullandığı ve çalıştırmak yerinde bulunduğuna nazaran, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında hak acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Bulunan ahbaplık ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü hak fehvaı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün ahbaplık sistemine ve sistemlerine hükümran kâin, nesnel ve salt bir mesabe niteliğindeki adalettir. Hukuk bir cemiyet düzenini ciğererir. Hukukun varlık sebebi de adalettir; ister bulunan düzeni savunmak, gerekse onu değiştirmeyi meşrulaştırmak ciğerin her hengâm adalete mirvurulur. Nesnel ve yasa üstü hak hukukta zıtmıza oturmuş ahbaplık düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim ahbaplık mealında ahbaplık idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile hak, bulunan ahbaplık düzenlerinin kendisine yaraşır olup olmadığı açısından bir mesabe ve yorum ölçüsü olabilir. Gine bu özelliği ile hak, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yararlı ve zararlı zıtlıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon istikrar içre olduklarında, adil bir ahbaplık düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Düzgülü olarak bütün ahbaplık normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak ahbaplık, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşerî evetşfakat uyacak, hem de bu maşerî hayatın pasış içre sürebilmesi ciğerin bir düzen görünümünü esenlamaya çkırmızıışacaktır.

afyon şirket avukatı